همه ما با ژلاتین آشنا هستیم ولی کمتر راجب خواص و مضرات پودر ژلاتین میدونیم پس با من همراه بشین تا کامل براتون توضیح بدم هم خواص پودر ژلاتین و هم مضرات پودر ژلاتین رو :
خواص و مضرات پودر ژلاتين
پودر ژلاتین چیست؟
ژلاتین یک ماده پروتئینی است این ماده در آب جوش حل میشود و تولید ژلاتین میکند. در واقع ژلاتین ماده ای جامد، ترد، و شفاف است و طیف رنگی آن از زرد کم رنگ تا سفید می باشد، بی مزه و بی بو است و دارای 84 درصد پروتئین، 1 تا 2 درصد نمک های معدنی و 8 تا 15 درصد آب می باشد، حال میخواهیم با خواص و انواع آن بیشتر آشنا شویم
انواع ژلاتین کدام است؟
ژلاتینی که در صنایع غذایی استفاده میگردد براساس نوع فرآوری و ماده خام اولیه به نوع A و B طبقهبندی میشود. ژلاتین نوع A به روش اسیدی و ژلاتین نوع B به روش قلیایی عملآوری میشود . غلظت ژلاتین نوع A نسبت به ژلاتین نوع B کمتر است.
پودر و ورقه ژلاتین چه فرقی دارد؟
هر دو اینها از کلاژن حیوانات تهیه شدهاند. پودر ژلاتین، ژلاتینی است که خشک شده و به دانههای ریز تبدیل شده و مزیت آن پراکندگی یکنواخت آن در ظرف است. ورقههای ژلاتین هم، ژلاتینی است که روی ورقه خشک شده است. از نظر خواص غذایی بین پودر ژلاتین و ورقه آن نمیتوان تفاوتی قائل شد. اینطور به نظر میرسد که یک قاشق غذاخوری پودر ژلاتین معادل چهار ورق ژلاتین است اما این میزان در کشورهای مختلف تولیدکننده ممکن است متفاوت باشد. بنابراین هنگام خرید باید حتما به کشور سازنده توجه داشته باشید تا در محصول نهایی اشکالی ایجاد نشود.
ژلاتین گیاهی نداریم
حتما شنیدهاید که به بسیاری از گیاهخواران توصیه میشود از ژلاتین گیاهی استفاده کنند درحالیکه ژلاتین تنها از حیوانات به دست میآید و به هیچ عنوان منشا گیاهی ندارد اما آگار (نوعی جلبک) و پکتین (کربوهیدرات گیاهی) از جمله ترکیباتی هستند که میتوان جایگزین ژلاتین کرد. پكتين يك پليمر اشتقاقي قندي- اسيدي است كه از ساختارهاي ژلاتيني گياهي موجود در ميوه و سبزي به دست میآید.
این مطلب هم مفید و جذابه توصیه میکنم بخونیش : راهنمای خرید ادکلن
فواید ژلاتین:
1- اثرات ژلاتین بر روی استخوان:
ژلاتين به چسب استخوان معروف است. گفته میشود ژلاتين موجود در ژلهها، دردهاي مفصلي را كاهش ميدهد و ميتواند در پيشگيري از پوكي استخوان كمك كند. کلاژن به طور مستقیم اثرات ضدالتهابی داشته و اثر مستقیم روی بافت مفاصل دارد. با بررسی دریافت ژلاتین و تاثیر آن روی استخوان این نتیجه به دست آمد که ژلاتین میتواند تاثیرات متفاوتی روی چگالی استخوان و وزن بدن داشته باشد. این تاثیر بیشتر روی استخوان ران دیده شده است. در مطالعات دیگر نشان داده شد که تزریق ژلاتین، کلسیم موجود در گردش خون را بالا میبرد که نشان میدهد استخوان در حال ساخت است. همچنین در سوءتغذیه پروتئین که وزن استخوان کاهش مییابد و موجب شکستگی میشود میزان مواد معدنی و چگالی استخوان ران با دریافت ژلاتین بیشتر میشود.
2-هضم غذا را راحت میکند:
ژلاتین میتواند با افزایش قدرت گوارش یک پوشش مخاطی سالم در معده ایجاد کند. گلایسین موجود در ژلاتین میتواند با افزایش اسید هیروکلوریک در معده به هضم و جذب مواد مغذی مورد نیاز کمک کند. سوپهای حاوی ژلاتین یکی از رژیمهای غذایی مهم برای افرادی است که مشکلات گوارشی دارند. همچنین ادعا شده است که ژلاتین، التهاب روده افراد مبتلا به سندرم روده تحریکپذیر را از طریق ایجاد یک لایه پوشاننده کاهش میدهد.
3- بهترین خوراکی برای سالمندان
تخممرغ و گوشت حاوی اسیدآمینهای به نام متیونین هستند که باعث افزایش هموسیستئین در خون میشود و نیاز ما به مواد مغذی خنثیکننده هموسیستئین مانند فولات، ویتامین۱۲ B و۶ B را افزایش میدهد.افزایش هموسیستئین در خون با خطر بیماریهای جدی مانند سکته مغزی، سکته قلبی و بیماریهای روانی همراه خواهد بود. افرادی که مقدار زیادی پروتئین حیوانی مصرف میکنند نیاز به گلایسین دارند اما از سوی دیگر برای ایجاد تعادل باید اسیدآمینه دیگری وارد عمل شود که متیونین است و طبعا ژلاتین این کار را میکند.
4- ژلاتین و لاغری
یکی از مهمترین خصوصیات ژلاتین این است که در آن نه قند وجود دارد و نه چربی. این ماده خاصیت هضم بسیار بالایی دارد و با وجود انرژی کم در بسیاری از رژیمهای لاغری استفاده میشود. برخی فکر میکنند ژلاتین یک نوع افزودنی است درحالیکه ژلاتین خودش نوعی ماده غذایی است و در دسته افزودنیها قرار نمیگیرد. ژلاتین به سرعت جذب شده و اسیدآمینه لازم برای سوخت و ساز را فراهم میکند.
5-ژلاتین و درمان زخم ها
زخم های مزمن مثل گانگرن (زخم های دیابتی)، عفونت، زخم های درمان نشده و … از عوارض بیماری دیابت می باشند که یکی از دلایل افزایش شیوع مرگ در افراد مبتلا به آن است. در سال های اخیر برای درمان این عارضه تحقیقات متنوعی انجام شده است. ولی به دلیل به وجود آمدن واکنش های غیرقابل تحمل و مسمومیت زایی در افراد دیابتی، درمان محدود شده است. ژلاتین یکی از موادی است که با داشتن سطوح ایمنی بالا و بدون داشتن عوارض برای درمان زخم های دیابتی پیشنهاد شده است. ژلاتین به دلیل دارا بودن اسیدهای آمینه و پپتیدهای بی نظیر، همچنین با کاهش پاسخ های التهابی و تعدیل سیستم ایمنی در درمان زخم های دیابتیک می تواند موثر باشد. همچنین ژلاتین یک ماده ضد خونریزی است که می تواند با برخورد به سلول های خونی آسیب دیده مسیرهای انعقادی را فعال کند.
6-ژلاتین و ناخن و مو
با افزایش سن، ناخن ها و موها شکننده و ترک خورده می شوند. ژلاتین با داشتن مقادیر زیاد اسیدآمینه گلایسین که اسیدآمینه مهم برای ساخت کراتین موجود در مو و ناخن است، به رشد و سلامت مو و ناخن کمک می کند.
این مطلب هم مفید و جذابه توصیه میکنم بخونیش : واقعا عطر جدایی میار؟
7-ژلاتین و کبد
تحقیقات اخیر نشان داده اند که اسیدآمینه گلایسین در کبد برای سم زدایی داروها و دفع هورمون ها و اسیدهای صفراوی مورد استفاده قرار می گیرد. توانایی کبد برای انجام این اعمال در صورت عدم دسترسی به گلایسین محدود می شود. پس ژلاتین با دارا بودن مقادیر زیاد گلایسین می تواند به کبد کمک کند.
به طور خلاصه ژلاتین در مصارف تغذیه طبی به طور زیر عمل می کند:
1- در رژیم لاغری:به علت جذب دائمی آب و عدم وجود چربی و کربو هیدرات که از نظر کالری نسبتا ضعیف است، تجویز می شود.
2- در رژیم بدون نمک: جایگزین شدن ژلاتین به جای ماده پروتئین در بیمارانی که نباید نمک مصرف کنند کمک شایانی به بیمار می کند.زیرا اگر نمک را از غذای روزانه حذف کنیم باعث می شود که مواد ازته بیشتری مصرف گردد.
3- در رژیم دوره نقاهت:چون ژلاتین، پروتئین و مواد معدنی نسبتا زیادی که مورد لزوم بیمار است دارد.
4- در درمان کم خونی (آنمی):پودر ژلاتین هیستیدین دارد که به عنوان عامل بازگرداننده هموگلوبین خون (همراه با سایر مواد مانند آهن) عمل می کند.
5- در انعقاد خون:به علت ایجاد لخته مصنوعی و قدرت جذب خون، از خونریزی جلوگیری می کند.
6- به عنوان جانشین سرم خون تجویز می گردد چون محلول رقیق تر از 8% آن به علت خاصیت نگهداری آب و جذب تدریجی آن به عمل خونسازی تدریجی کمک می نماید.
7- چون ژلاتین لایه داخلی معده و روده را می پوشاند معمولا همراه با سایر داروها در درمان اولسر معده و روده تجویز میگردد.
ژلاتین پروتئین دارد
ژلاتین مادهای جامد، ترد، شفاف و البته بیبو و بیمزه است. این ماده فاقد قند، چربی و مواد افزودنی است. جدول زیر ترکیبات کلی ژلاتین را مشخص میکند:
پروتئین: 90-84 درصد
نمک معدنی: 2-1 درصد
آب: 15 – 8 درصد
پروتئینهای ژلاتین بهطور عمده متشکل از اسید آمینههای گلایسین و پرولین است که بسیاری از افراد به میزان لازم آنها را مصرف نمیکنند، درحالیکه این اسیدهای آمینه نهتنها برای پوست، مو و ناخن مفید است بلکه باعث عملکرد مطلوب سیستم ایمنی میشود.
بهترین غذا برای معدههای حساس
یکی از مهمترین خصوصیات ژلاتین این است که در آن نه قند وجود دارد و نه چربی. این ماده خاصیت هضم بسیار بالایی دارد و با وجود انرژی کم در بسیاری از رژیمهای لاغری استفاده میشود. برخی فکر میکنند ژلاتین یک نوع افزودنی است درحالیکه ژلاتین خودش نوعی ماده غذایی است و در دسته افزودنیها قرار نمیگیرد. ژلاتین به سرعت جذب شده و اسیدآمینه لازم برای سوخت و ساز را فراهم میکند.
ژلاتین پاستیل از چیست؟
ژلاتین پاستیل هم از پوست و استخوان حیوانات مختلف مانند گاو و حتی ماهی تهیه میشود اما اگر بخواهیم تفاوت آن را با ژلاتین ژله بدانیم، باید گفت پاستیل از ژلاتینهای با قدرت بیشتر تهیه میشود و به همین دلیل حالت جویدنی و سفت دارد اما ژلاتین ژله درجه متوسط دارد و برای همین شلتر است. براي اينکه پاستيلی که ژلاتين در آن استفاده شده، ارزش غذايي مطلوبي داشته باشد لازم است اين ژلاتين به روش صحيح از استخوان گاو استخراج شود که يکي از بهترين روشهاي استخراج ژلاتين از استخوان گاو، روش آنزيمي است.
آبمیوه ژلاتینی
ژلاتین در نان و خمیرها باعث تقویت پروتئین آرد و افزایش الاستیسیته آن شده و مصرف نمک را کم میکند. استفاده از ژلاتین در آبمیوهها و نوشیدنیها هم موجب ایجاد شفافیت و از بین رفتن کدری آبمیوه میشود. در مصارف لبنی، ژلاتین به عنوان قوامدهنده و سفتکننده محصولاتی مانند ماست و پنیر خامهای عمل میکند. در صنعت گوشت و غذاهای آماده هم ژلاتین نقش غلظتدهندگی داشته و با کاهش آب در دسترس میکروارگانیسمها سلامت گوشت را تامین میکند. در محصولات گوشتی، ژلاتین با غلظت یک تا پنج درصد به آن اضافه میشود تا به نگهداری آب طبیعیاش کمک کند.
چطور ژله را مغذی تر کنیم؟
اول اینکه پودرهای ژله خودشان به اندازه کافی شکر دارند و نیازی به افزودن این کربوهیدرات ساده و مضر به آنها وجود ندارد. دوم اینکه برای بالا بردن ارزش تغذیه ای ژله ها، می توانید انواع میوه های دلخواه را قبل از بستن آنها اضافه کنید.
فقط حواستان باشد که کیوی، آناناس، انجیر و انبه در ژله آب می اندازند و باعث می شوند ژله نبندد.
مرکبات مختلف مانند پرتقال و نارنگی هم باید با پوست نازک رویی شان به ژله ها اضافه بشوند تا آب نیندازند.
از قرار دادن انواع پاستیل روی ژله های نیمه بسته هم خودداری کنید چون این کار باعث آب شدن سطح زیرین پاستیل و شل شدن سطح رویی ژله شما خواهد شد.
اگر فرزند بدغذایی دارید یا لاغر هستید، می توانید به جای یک لیوان آب سرد، یک لیوان بستنی وانیلی به پودر ژله ای که در آب گرم حل شده است اضافه کنید. به این ترتیب، می توانید کالری و ارزش تغذیه ای ژله را تاحد زیادی بالا ببرید.
مصرف ژله در بارداري:
مادران باردار در كنار استفاده از هر 5 گروه غذايي ميتوانند از مقدار کمی چربی (کره,خامه,روغن گیاهی و…)و شیرینی (ژله ,عسل ,مربا و…)استفاده نماید.
فوايد ژله براي پوست و مو:
ژله حاوی آمینواسیدهای طبیعی است که برای پوست و سایر بافتهای بدن مفید است
ژله منبع غنی از اسیدفولیک است و مصرف ژله برای سلامت مو و جلوگیری از نازک شدن مو بسیار مفید است
فوايد ژله در درمان افسردگي:
به دلیل داشتن ویتامین B برای افرادی که از افسردگی رنج میبرند، مفید است.
مصرف ژله در كلسترول بالا و رژيم هاي لاغري:
ژله چاق کننده نیست و در تهیه آن از مقدار کمی شکر استفاده میشود که ضرر چندانی برای بدن ندارد.
همچنین به کاهش کلسترول خون نیز کمک میکند.
هشدارها و مضرات:
تا حرف ژلاتین میشود همه یاد ژله میافتند و خواصی که برای استخوانسازی دارد. ظاهرا ژله حاوی کلسیم، آهن، سدیم و پتاسیم است و منبع خوبی برای تامین ریزمغذیها محسوب میشود. اما پودر ژلههای آماده حاوی مقداری شکر، رنگ و اسانس هستند و به همین دلیل در تهیه آنها باید دقت کنید.
مصرف بی رویه پاستیل به خاطر وجود رنگ و شکر و دیگر مواد افزودنی می تواند اشتها را کور کرده و موجب سوء تغذیه شود.
اگر خواستید با پودرهای آماده، ژله درست کنید به هیچ وجه به آن شکر اضافه نکنید.
حواستان باشد ژله برای کودکان زیر سه سال ممنوع است.
والدین باید مانع مصرف زیاد این ماده غذایی در کودکان خود بویژه پیش از غذای اصلی شوند؛ چرا که ژله میل به غذا را کاهش میدهد.
ضمن آنکه افراد با سیستم ایمنی ضعیف یا مشکلات گوارشی حاد هم بهتر است در مورد خوردن ژله احتیاط کنند.
همچنين مصرف ژله هاي آماده در افراد مبتلا به بیش فعالی و ديابت نيز توصیه نمی شود.
ارزش غذایی ژله بالا نیست و نبايد جایگزین وعدههای اصلی غذا باشد و معمولا از آن به عنوان دسر و میان وعده استفاده میشود.
در صورتی که مصرف ژله تنها در مهمانیها، موردی و هفتهای یکی – دو بار باشد، مشکلی ندارد. اما اگر مصرف این ماده غذایی عادت شود، جای بخشی از وعدههای غذا را خواهد گرفت و منجر به کم اشتهایی خواهد شد.
ژله های آماده موجود در بازار که با رنگها و طعم های مختلف عرضه می شوند، از نظر تغذیه ای مناسب کودکان نیستند زیرا در بروز حساسیت در آنها نقش دارند و ممکن است در برخی از بچهها که زمینه آلرژی دارند، باعث بروز حساسیت به صورت خسخس سینه یا کهیر شوند.
همچنین شما میتوانید از نمونه ادکلن های موجود در سایت نیلوشاپ دیدن نمایید.
سلام…من برای آرتروز زانو صبح ناشتا ژلاتین میخورم که بدونه اسانس و شکر هست ولی احساس میکنم هر بار صبح میخورم فشارم بالا میره…ممکنه فشار رو بالا ببره یا از چیز دیگه ای داره بالا میره
سلام با یک پزشک مشورت نمایید نیاز به آزمایش هست
درود بی پایان.
آیا مصرف روزانه ژلاتین باعث لخته شدن خون میشه؟
سلام و درود
در این رابطه با یک پزشک تغذیه مشورت نمایید
واقعا نمیدونستم ژله این همه خواص دار ، ممنون از شما بابت اطلاعات مفید و ارزشمندتون
خواهش میکنم ، ممنون از تبادل نظر و همراهی تون